Tijdens de werkzaamheden van GMB RT is het noodzakelijk dat er fysiek in de inspectieputten van de vrijvervalriolering gewerkt wordt. Daarnaast is het incidenteel noodzakelijk dat er ook in de rioolleidingen fysiek werkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Tijdens de werkzaamheden in de riolering dienen de persleidingen van rioolgemalen welke binnenkomen in de put of putten bovenstrooms van de te betreden rioolput, uitgeschakeld te worden. Dit kan zijn vanwege het wateraanbod uit de persleidingen, maar ook vanwege het ontstaan van gasvorming in het riool.
Mogelijke veiligheidsrisico’s hierbij zijn verdrinking en bedwelming. In het verleden zijn incidenten voorgevallen waarbij rioolgemalen niet (tijdig) uitgeschakeld zijn geweest, of te vroeg aangezet zijn voordat de medewerkers het riool of de rioolput hadden verlaten. In dit werkprotocol worden de stappen toegelicht voor het afschakelen en inschakelen van de rioolgemalen.
Bij voorkeur wordt bij het in- en uitschakelen van rioolgemalen het LOTOTO-protocol gevolgd (Toolbox LOTOTO).
Wanneer dit niet mogelijk is, wordt onderstaande werkwijze gevolgd.
Tijdens de eerste bouwvergadering kaart de projectleider van GMB bij de opdrachtgever het belang van de aanwezige persleidingen in het rioolstelsel aan. Hierbij geeft hij aan dat de opdrachtgever de informatieplicht heeft om aan te leveren waar persleidingen het stelsel binnen komen. De opdrachtgever dient aan GMB een tekening te verstrekken met daarop de persleidingen, de locatie van de rioolgemalen en het van toepassing zijnde deel van het rioolstelsel.
GMB kan vervolgens beoordelen of er rioolgemalen uitgeschakeld moeten worden om de werkzaamheden (veilig) uit te kunnen voeren. De gemaalbeheerder van de OG geeft vervolgens aan wat de buffertijden van de uit te schakelen gemalen zijn. GMB kan dan inschatten of dit voldoende is om de werkzaamheden uit te voeren, of dat de buffertijd verlengd moet worden door de inzet van zuigwagens.
Voor het project “X” wordt door de projectleider van GMB een WhatsApp-groep aangemaakt met de volgende leden:
- Projectleider GMB (controlefunctie communicatie + back-up voor uitvoerder);
- Toezichthouder OG (controlefunctie communicatie);
- Uitvoerder GMB (aangeven uitschakelen/inschakelen rioolgemaal);
- Medewerkers GMB (informatie);
- Gemaalbeheerder OG (uitschakelen/inschakelen rioolgemaal);
- Back-up gemaalbeheerder OG (uitschakelen/inschakelen rioolgemaal bij afwezigheid gemaalbeheerder)
- 3e partij calamiteitendienst gemalen (indien van toepassing), zodat gemalen niet zomaar aangezet kunnen worden.
Communicatie over het uitschakelen en inschakelen van de rioolgemalen vindt plaats via de WhatsApp-groep, zodat dit eenduidig vastligt en later geraadpleegd kan worden.
Een en ander wordt met alle medewerkers besproken tijdens het start werkoverleg.
De planning van de werkzaamheden wordt in de WhatsApp-groep gedeeld, zodat iedereen hiervan op de hoogte is. Zodoende kan er ook gemeld worden wanneer er storingen zijn en/of werkzaamheden aan rioolgemalen plaatsvinden, waardoor er een hoge waterstand in het riool verwacht kan worden.
Voorafgaand aan de werkzaamheden probeert de uitvoerder van GMB zo vroeg mogelijk aan te geven wanneer de rioolgemalen uitgeschakeld dienen te worden. Ook geeft hij aan voor welke tijdsduur ze afgeschakeld moeten blijven. De gemaalbeheerder OG geeft zo vroeg mogelijk aan of dit mogelijk is op het gewenste tijdstip.
De uitvoerder van GMB geeft in de WhatsApp-groep aan dat een gemaal uitgeschakeld moet worden. Gemaalbeheerder OG stuurt een bericht in de groepsapp wanneer de gemalen zijn uitgeschakeld. Nadrukkelijke voorkeur is fysiek afschakelen van gemalen i.p.v. digitaal op afstand. Waar mogelijk dient het LOTOTO-principe gebruikt te worden.
De Toolbox LOTOTO is te bekijken via deze link : Toolbox LOTOTO
Voorbeeld van een LOTOTO-tag
Uitsluitend na het bericht van de gemaalbeheerder mag er gestart worden met werkzaamheden in de rioolput, dan wel in de rioolstreng. Is dit bericht er niet geweest, dan wordt er door de uitvoerder van GMB contact gezocht met de gemaalbeheerder van de OG, of met zijn of haar back-up. Vanaf het moment dat de gemaalbeheerder van de OG een bericht van uitschakeling gestuurd heeft, mag er in het riool gewerkt worden.
Nadat de werkzaamheden gereed zijn en alle werknemers de rioolstreng, of de rioolput hebben verlaten, wordt er een bericht gestuurd door de uitvoerder van GMB dat de rioolgemalen weer ingeschakeld kunnen worden. Enkel na bericht van de uitvoerder (niet door een andere GMB-medewerker!) kan het gemaal weer ingeschakeld worden. De uitvoerder heeft overzicht over het project en alle werkzaamheden (door GMB of door onderaannemers) die er op dat moment plaatsvinden.
In het geval dat een rioolgemaal eerder dan gepland ingeschakeld moet worden (vanwege een hoogwatermelding bijvoorbeeld), wordt hierover door de gemaalbeheerder contact gezocht met de uitvoerder van GMB. Indien mogelijk verlaten de medewerkers van GMB de rioolstreng, of de rioolput en verwijderen de obstakels (afsluiters) in het riool, zodat de doorstroming hersteld wordt. Pas na bericht van de uitvoerder van GMB in de WhatsApp-groep mogen de gemalen weer ingeschakeld worden door de OG.
Ga met elkaar in gesprek over het volgende:
- Heb ik last van persleidingen op dit project?
- Krijg ik berichten via de WhatsApp-groep?
- Zijn alle persleidingen bij dit project uitgeschakeld?
- Ben ik tijdens het start werkoverleg ingelicht?
- Is LOTOTO toepasbaar?
Zorg voor je eigen veiligheid en die van anderen.
Mochten er naar aanleiding van deze Toolbox nog vragen zijn, dan kan contact worden opgenomen met de KAM-afdeling.
Werk veilig of werk niet !!