Tijdens deze toolboxmeeting besteden we aandacht aan et thema stofvrij werken binnen GMB. 

Binnen de bouw en infra is onderzoek gedaan naar stof op de werkplek en is men tot de conclusie gekomen dat stofvrij werken in deze sectoren nog een onderschoven kindje is. Ook binnen GMB (eigen personeel en onderaannemers) komen wij in onze meldingen vanuit de Zó-app en rondgangen nog vaak zeer stoffige situaties tegen zoals onderstaande afgebeeld veroorzaakt door:

• schoonmaken stoffige ruimte doormiddel van het gebruik van een bezem;
• niet of onjuist gebruik afzuiging op zaag of ander gereedschap;
• stof in buitensituatie op bouwplaatsen door droogte, voertuigbewegingen materieel en/of wind.

In stof kunnen kankerverwekkende elementen zitten. Om de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen op de werkplek te minimaliseren is het toepassen van de juiste beheersmaatregelen noodzakelijk. Daarnaast kan stof gewoonweg hinderlijk zijn in de dagelijkse activiteiten en leiden tot huidontsteking, oogbindvliesontsteking, neusverkoudheid, kortademigheid en jeuk.

Bij juist toepassen van beheersmaatregelen en gebruik kan de blootstellingen tot 1400 maal (houtbewerking) en tot 8.000 maal (bewerking beton-kalkzandsteen) worden verminderd.

Binnen GMB Civiel zijn in 2020 ook 21 meldingen (ook gemeld door vaklieden) gerelateerd aan stof.

Wat voor soorten stof komen wij tegen?

Houtstof (o.a. bij schuren, zagen, schaven en frezen)

Bij het gebruik van gereedschappen voor de bewerking van hout en plaatmateriaal. De hoeveelheid stof is afhankelijk van het materiaal waarmee werknemers werken. Zo komt bij plaatmateriaal zoals mdf meer stof vrij dan bij multiplex of massief hout.

Kwartsstof (o.a. bij zagen sleuf, slijpen, hakken, boren en vegen)

Bij het gebruik van gereedschappen voor het bewerken van steenachtige materialen.

Stof in de keetunits

Als gevolg van grond wat onder de schoenen zit en opdroogt

Stof op het buitenterrein

Door droogte, op- en overslag van bulkgoederen, transportbewegingen, verwerken/bewerken en wind.

Wij passen binnen GMB de beste stand der techniek toe “Hoogste niveau van technisch ontwikkeling”. Voor het gebruik van stofvrije gereedschappen geldt als norm “GEEN ZICHTBAAR STOF”.

• Laat materialen indien mogelijk op maat aanleveren waardoor zagen niet meer noodzakelijk is;
• Gebruik een zaagmachine met een afzuiginstallatie;
• Gebruik een afzuiginstallatie met voldoende capaciteit die voldoende fijnstof filtert uit de lucht die weer terug in de ruimte komt;
• Zaag indien mogelijk in de buitenomgeving;
• Zorg er voor dat de afzuiginstallatie tegelijk met de zaagmachine wordt ingeschakeld;
• Leeg stofzakken regelmatig;
• Gebruik bij het legen van de zakken en bij incidenten waarbij stof in grote concentraties vrijkomt, een P3 adembescherming;
• Veeg houtstof niet weg, maar gebruik een stofzuiger.

Wij passen binnen GMB de beste stand der techniek toe “Hoogste niveau van technisch ontwikkeling”. Voor het gebruik van stofvrije gereedschappen geldt als norm “GEEN ZICHTBAAR STOF”.

• Kies indien mogelijk een materiaal dat geen of minder kwarts bevat.
• Kies indien mogelijk voor een bewerkingsmethode waarbij zo min mogelijk kwartsstof vrijkomt (b.v. blokken knippen in plaats van zagen).
•  Gebruik uitsluitend (hand)gereedschap met afzuiging en/of watertoevoer die de verspreiding van (kwarts)stof   voorkomen;
•  Gebruik indien bovenstaande maatregelen niet mogelijk zijn, een volgelaatsmasker met P3-filter voorzien van  aangeblazen lucht (In combinatie met afzuiging of nat werken, is een P2-masker doorgaans voldoende).
• Ontbreken er hulpstukken? Meld dit direct bij de uitvoerder en bespreek hoe en wanneer de werkzaamheden dan uitgevoerd kunnen worden zonder gevaar voor de gezondheid;
• Haal de hulpstukken voor de stofbestrijding niet van je gereedschap af, ook al werkt het misschien wat lastiger;
• Zorg voor voldoende ventilatie en een schone werkvloer;
• Werk zoveel mogelijk boven de wind;
• Ga hygiënisch om met werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen en controleer periodiek de staat en onderhoud van afzuiging, watertoevoer en adembescherming (LMRA).

• Bij droogweer regelmatig bevochtigen van de bouwplaats (wegen, bulkopslag etc.);
• Opslag van bulkgoederen afdekken of indien mogelijk overkapt opslaan;
• Snelheid beperken op de bouwplaats om opstuiven van stof te beperken;
• Zoveel mogelijk beperken van de storthoogte.

Als goede tweede beheersmaatregel geldt het gebruik van industriële stofzuigers (capaciteit > 150 m3/uur). Door het gebruik van stofzuigers kan de stofemissie met een factor 100 of meer worden verminderd. Stofzuigers zijn altijd via de materieeldienst te verkrijgen in verschillende soorten en maten.

Uitgangspunt GMB:

• Niet meer vegen maar zuigen; 
• Vloeren regelmatig zuigen ( tenminste aan het einde van de werkdag);
• Gebruik bij situaties waar veel stof vrijkomt een P3 stofmasker;
• Stofzuiger als standaarduitrusting bij de werkbussen. 

Praktijkvoorbeelden waarbij stofzuiger ingezet kan worden ‘simpele’ praktijkvoorbeelden, waarbij niet iedereen (wellicht niemand?) denkt aan het gebruik van een stofzuiger.

• Aanvegen van de vloer in de zaagloods.
• Aanvegen van de vloer in de keetunits (naast eigen personeel wordt dit ook vaak door een schoonmaakbedrijf gedaan).
• Aanvegen (c.q. Opruimen) betonvloer op projectlocatie.​​​​​​​

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Hoe ga jij om met dit probleem in jouw werkomgeving?
2. Wist jij dat er wetten/regels waren?
3. Bij ons project is alles helemaal voor elkaar met betrekking tot stofvrij werken!