De arbeidshygiënische strategie is een wettelijke aanpak die bepaalt hoe risico’s voor de gezondheid en veiligheid van werknemers moeten worden aangepakt. Deze strategie is vastgelegd in de Arbowet en stelt dat beheersmaatregelen in een vaste volgorde toegepast moeten worden: van bronmaatregelen tot persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM).
De strategie bestaat uit vier opeenvolgende stappen:
- Bronmaatregelen
- Collectieve maatregelen
- Individuele maatregelen
- Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
De arbeidshygiënische strategie is verplicht en belangrijk. Waarom?
- Bronaanpak neemt het risico volledig weg, PBM's beschermen maar gedeeltelijk en tijdelijk.
- Hogere stappen (bronmaatregelen en collectieve maatregelen) beschermen langer en effectiever.
Bronmaatregelen
Bronaanpak is de beste en meest effectieve maatregel. Hierbij wordt het gevaar volledig weggenomen of vervangen.
Voorbeelden van bronmaatregelen zijn:
- Een schadelijke stof vervangen voor een veilig alternatief, bijvoorbeeld: oplosmiddelhoudende verf vervangen voor watergedragen verf.
- Machines die veel schadelijk lawaai produceren vervangen voor geluidsarme machines.
- Een installatie van het dak naar beneden hijsen voor onderhoud zodat er niet op hoogte gewerkt hoeft te worden.
Collectieve maatregelen
Als het nemen van bronmaatregelen geen mogelijkheid is moeten er collectieve maatregelen genomen worden. Dit zijn maatregelen die meerdere mensen tegelijk beschermen.
Voorbeelden van collectieve maatregelen zijn:
- Een afzuiginstallatie inzetten bij laswerkzaamheden.
- Een hekwerk/leuning plaatsen bij werkzaamheden op het dak (werken op hoogte).
- Een machine die veel schadelijk lawaai produceert omkasten door een geluidsdempende kast.
Individuele maatregelen
Wanneer collectieve maatregelen niet mogelijk zijn, of niet voldoende bescherming bieden, moeten er organisatorische maatregelen getroffen worden, zodat individuele personen beschermd worden.
Voorbeelden van individuele maatregelen zijn:
- Trainingen en voorlichting over veilig tillen om fysieke belasting te voorkomen.
- Werkinstructies beschikbaar stellen voor het veilig omgaan met chemische stoffen.
- Taakroulatie toepassen bij het werken met chemische stoffen, zodat een individu zo kort mogelijk wordt blootgesteld aan de schadelijke stof.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Als bron-, collectieve- en individuele maatregelen geen of onvoldoende effect hebben, moeten er persoonlijke beschermingsmiddelen verstrekt en gebruikt worden.
- Adembescherming toepassen bij het werken met gevaarlijke stoffen.
- Gehoorsbescherming dragen bij lawaai.
- Veiligheidsbril, helm of handschoenen dragen.
Voorbeeld 1: maatregelen bij laswerkzaamheden
- Bronmaatregel: Lasrobot gebruiken.
- Collectieve maatregel: Afzuiging direct bij de lasplek.
- Individuele maatregel: Training en instructie over veilig lassen.
- Persoonlijke beschermingsmiddelen: Adembescherming.
Voorbeeld 2: maatregelen bij werken op hoogte
1. Bronmaatregel: Werkzaamheden op de grond uitvoeren.
2. Collectieve maatregel: Leuningen en hekwerk plaatsen.
3. Individuele maatregel: Instructie voor veilig gebruik van ladders en steigers.
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen: Valharnas met valblok.
- Herken je situaties op jouw werkplek waar bronmaatregelen mogelijk zijn?
- Worden PBM's wel eens als eerste maatregel ingezet, zonder dat bron- of collectieve maatregelen mogelijk zijn?
- Hoe kunnen we de arbeidshygiënische strategie beter toepassen binnen GMB?
De arbeidshygiënische strategie is de basis van gezond en veilig werken. Hoe hoger de maatregel in de strategie, hoe beter. Samen zorgen we ervoor dat risico’s worden aangepakt bij de bron, en dat PBM écht het laatste redmiddel blijft.
Heb je hulp of ondersteuning nodig bij het toepassen van de arbeidshygiënische strategie? Neem dan contact op met de collega's van team veiligheid!