De Veiligheidswekker is voor alle collega’s werkzaam binnen GMB. Met dit communicatiemiddel schudden wij alle collega’s wakker naar aanleiding van een heftig incident of ongeval. We wijzen op gevaren, risico’s, gevolgen, aandachtspunten en directe verbetermaatregelen die nodig zijn om een onveilige situatie weg te nemen. ​​​​​​​

Beschrijving van het incident

Op 7 april zijn tweemedewerkers van GMB Rioleringstechniekenen een uitzendkrachtgewond geraakt bij het op druk zetten van een afsluiter. Alle drie de medewerkers zijn door een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Na onderzoek is 1 medewerker opgenomen voor een operatie aan een gebroken arm en de 2 andere medewerkers zijn voor oogletsel onderzocht in een speciale kliniek. Inmiddels heeft 1 medewerker de werkzaamheden hervat en de andere 2 medewerkers zijn nog herstellende. De operatie aan de arm is succesvol verlopen en op termijn kan pas iets gezegd worden over het herstel van het oogletsel. Daarnaast zijn alle betrokken medewerkers psychisch bijgestaan naar behoefte.

Tijdens het renoveren van een rioolbuis hebben de slachtoffers een rioolbuis willen afsluiten met een afsluiter. De afsluiter wordt met perslucht opgeblazen. Tijdens het op druk zetten van de afsluiter stonden er 2 slachtoffers onder in de rioolput. Het 3eslachtoffers stond als mangatwacht boven de rioolput en keek richting de 2 slachtoffers in de rioolput. De max. toegestane werkdruk bij dit type afsluiter was 1 bar en er is 0,8 tot 0.9 bar druk op de afsluiter gezet. Toen de druk erop was is de afsluiter–ondanks dat de hoeveelheid druk onder het toegestane werkdruk lag –ontploft. De afsluiter is ontploft doordat de buis waarin de afsluiter stond niet bestand was tegen de druk die op de afsluiter is gezet. Hierdoor zijn er scherpe delen van de buis in de afsluiter gaan prikken met als gevolg dat deze is ontploft.

Door de ontploffing ontstond een extreme druk golf waardoor de slachtoffers het letsel hebben opgelopen. Het slachtoffer die het dichtst bij de afsluiter stond heeft qua druk de grootste klap opgevangen De andere 2 slachtoffers hebben met name door rondvliegende delen van de afsluiter letsel opgelopen.

Bij het op druk zetten van afsluiters mogen nooit personen onder in het rioolstelsel aanwezig zijn!!

Maatregelen vóór gebruik

• Onderzoek voor ieder gebruik van de afsluiter de wand op scheuren, insnijdingen en overige beschadigingen.
• Sleep niet met de afsluiter over de grond om beschadigingen te voorkomen.
• Beschadigde en door chemische stoffenaangetaste afsluiters mogen niet ingezet worden.
• Controleer voor elk gebruik van de afsluiter de accesoires waarmee de afsluiter opgeblazen wordt.
• Controleer of de accesoires zo zijn ingesteld dat ze nooit een hogere druk toelaten dan de maximale werkdruk van de betreffende type afsluiter.

Aanbrengen van de afsluiter

• Breng de afsluiter over de volle lengte van de afsluiter in de leiding voordat deze met lucht wordt gevuld.
• De afsluiter moet volledig in de buis zitten: er mag geen deelbuiten de buis zitten om bolvorming te voorkomen wat kan leiden tot beschadigingen van de structuur van het nylon.
• Bij vullen van de afsluiter in de leiding, de afsluiter slechts zover vullen dat de wand net aanligt. Daarna op veilige afstand de druk opvoeren. Dit mag alleen van buiten de leiding gebeuren. Bij het opblazen mogen zich geen personen in het leidingstelsel bevinden! Let op! Als dit niet wordt opgevolgd wordt kunnen er zware ongelukken gebeuren.
• De maximale werkdruk van de afsluiter mag nooit overschreden worden. De druk kan worden afgelezen op de standaard meegeleverde manometer. De wijzer mag niet in het rood ingekleurde gebied komen.
• De ketting van de afsluiter moet boven de put gezekerd worden op een vast ankerpunt. Let op beknellingsgevaar.
• Inwendige druk in de afsluiter regelmatig controleren. Houdt de afsluiter aangesloten op de luchttoevoer om drukverloop te voorkomen!
• Zorg ervoor dat de afsluiter ALTIJD gezekerd wordt tegen schuiven. Inzet van de afsluiter zonder stutzekering is niet toegestaan als er mensen in de put aan het werk zijnen als de te verwachten tegendruk in de buis meer dan 0,3 bar kan verdragen.

Ontluchten van de afsluiter

• Laat de afsluiter pas leeglopen als je er zeker van bent dat er niemand meer in het leidingstelsel aanwezig is, die door de afsluiter was afgedicht.
• Laat de afsluiter van veilige afstand op gecontroleerde wijze leeglopen.
• Laat de afsluiter rustig leeglopen om het drukverschil langzaam te verminderen.
• Laat de afsluiter pas helemaal leeglopen als het drukverschil over de afsluiter minimaal is.
• Bij de uitvoering van een test met water is het absoluut noodzakelijk de druk achter de plug d.m.v. afpompen af te laten lopen, voordat de druk in de afsluiter afgelaten wordt, anders verschuift de afsluiter door de massa van het water!

Opslag van de afsluiter

• Opslag tussen+15 ̊C en +25 ̊C. Opslaan in droge opslagruimte.
• Dek de afsluiter af tegen direct (zon)licht, uv-licht en circulerende lucht.
• Sla de afsluiter zoveel mogelijk drukloos op.
• Vermijd langdurig contact met vloeistoffen, metalen of andere rubber artikelen tijdens opslag.
• Afsluiter schoonmaken met water en zeep. Droog de afsluiter bij kamertemperatuur.

Het melden van een incident of gevaarlijke situatie heeft altijd zin. Ook als het goed is afgelopen.  In dit geval hebben we maatregelen genomen om ook de andere containers te verstevigen om herhaling met mogelijk grotere gevolgen te voor-
komen.  Wees alert op de middelen waarmee je werkt: doe regelmatig een visuele inspectie; wat is de conditie en is het tijdig gekeurd? Nu we weten dat dit kan voorkomen, wees je bewust van mogelijk gevaar in het werk bij andere (type) containers.  

Vragen? KAM@GMB.EU