GMB wil er alles aan doen om gezondheids- en milieurisico’s te beperken. Dit doen wij onder ander door zo veel mogelijk gevaarlijke stoffen te vervangen door onschadelijke c.q. minder schadelijke varianten. Bij voorkeur pakken we dit bij de bron aan door het maken van de juiste keuzes bij het bestellen van gevaarlijke stoffen.

Van middelen die we gebruiken zijn vaak meerdere soorten op de markt beschikbaar. Van een middel die als CMR en dus
kankerverwekkend geclassificeerd is, kan een andere variant hierop dit niet zijn. De bedoeling is dat we collectief gezondere keuzes gaan maken, dat doe je voor jezelf maar ook voor jouw collega’s die ook met de dezelfde stoffen werken.

In deze toolbox besteden we aandacht aan het vervangen van schadelijke gevaarlijke stoffen. 

De risico's van gevaarlijke stoffen zijn:

• Brand
• Explosie
• Milieurisico's
• Gezondheidsrisico's - Blootstelling aan de gevaarlijke stoffen

Hoe maak je een goede keuze voor jou en jouw collega's?
De ene stof is de andere niet, de keuze voor een minder schadelijke of onschadelijke stof kan op veel momenten worden genomen denk hierbij aan:

• Tijdens inkoop,
• Tijdens het bestellen,
• Het ter beschikking stellen,
• Tijdens het werken met gevaarlijke stoffen,
• Middelen die door onderaannemers worden ingezet.

De hele keten kan een stukje bijdragen aan de gezondheid van zijn/haar collega’s. Als je zelf werkt met gevaarlijke stoffen,
vraag dan degene die deze beschikbaar stelt of er een minder schadelijke variant te verkrijgen is. Ga het gesprek aan met
de onderaannemers over het vervangen van schadelijke stoffen indien ook zij gevaarlijke stoffen meenemen naar het project.

Door bij het maken van keuzes bij de in te zetten middelen scherp op de gezondheidsrisico’s van de gevaarlijke stoffen te
letten, kunnen we blootstelling aan gevaarlijke stoffen terugdringen of zelfs wegnemen. Het wegnemen van het risico is één van de meest effectieve maatregelen. In de arbeidshygiënische strategie staat deze op 1.

De arbeidshygiënische strategische ziet er als volgt uit:

1. Bronmaatregelen: Probeer eerst de oorzaak van een risico weg te nemen. In dit geval een schadelijke stof vervangen door een minder schadelijk of onschadelijke stof.
2. Collectieve maatregelen: Als je de bron niet kan aanpakken, moeten er andere maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld afzuiging zodat schadelijke dampen worden afgevoerd. We noemen dat een collectieve maatregel.
3. Individuele maatregelen: Is een oplossing zoals afzuiging niet voldoende om een medewerker veilig te kunnen laten werken met een stof dan moeten er aanvullende maatregelen worden genomen bijvoorbeeld te tijd dat een collega met de stof moeten werken terugbrengen.
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen: Als dat niet voldoende bescherming oplevert dan worden er persoonlijke beschermingsmiddelen ingezet. Zoals adembescherming en kleding die bestand is tegen de gevaarlijke stof.

Door een gevaarlijke stof te vervangen door een minder schadelijke stof kan het zijn dat er minder maatregelen
noodzakelijk zijn om veilig te kunnen werken. Jij en jouw collega’s lopen minder risico op bijvoorbeeld lange termijn
gezondheidseffecten. 

Het kan zijn dat er niet een minder schadelijke stof ter vervanging beschikbaar is, zoals bijvoorbeeld bij purschuim. In dat
geval werk je volgens bovenstaande strategie en probeer je bijvoorbeeld de blootstelling terug te brengen en neem de
juiste aanvullende maatregelen zoals goed ventileren en beschermende PBM’s. Om de juiste maatregelen te kunnen nemen
raadpleeg je het gevaarlijke stoffen register via de Zó-app.

Hoe vervang je een stof?
Hoe kom je erachter of jouw gevaarlijke stof te vervangen is?

1. Vraag aan de leverancier of ze van een bepaald middel meerdere variaties hebben.
2. Vraag specifiek om een minder schadelijk middel, kunnen ze deze niet aanleveren dan kun je vragen om het veiligheidsinformatieblad (VIB) van het middel, op deze manier ben je goed geïnformeerd.
3. Raadplaag het gevaarlijke stoffen register via de Zó Veilig app. 
4. Raadplaag een KAM-coördinator voor de juiste keuze.
5. Meld eventuele oplossingen en ideeën voor vervanging via de Zó Veilig app of via KAM@gmb.eu

Voor meer informatie:
Neem bij twijfel contact op met de KAM-afdeling.