Jeffrey van der Weerd
06 Gevaarlijke stoffen - Organisme
 >  Asbest
Introductie

Tijdens deze toolboxmeeting besteden we aandacht aan de veiligheid rondom het onderwerp asbest. Asbest is een verzamelnaam voor een groep in de natuur voorkomende mineralen die zijn gekristalliseerd tot een vezelachtige structuur. Vroeger werd asbest gezien als een ideaal materiaal. Onverwoestbaar, brandwerend en vooral bijzonder goedkoop. Deze eigenschappen hebben ertoe geleid dat asbest in meer dan 3500 typen producten is verwerkt. Later bleek dat het inademen van asbestvezels gevaarlijke ziektes kan veroorzaken.

Soorten asbest en risico 

De meest voorkomende soorten asbest zijn witte (85%), bruine en blauwe asbest. Witte asbest geldt als het minst gevaarlijk. Naast de soort is de vorm waarin asbest voorkomt belangrijk voor de gezondheidsrisico’s. Het risico wordt namelijk gevormd door het inademen van zeer fijne asbestvezels. Er zijn twee vormen te onderscheiden namelijk hechtgebonden asbest en niet hechtgebonden asbest.

Hechtgebonden asbest:

Hechtgebonden materialen bevatten veel cement, lijm of kunststof. De asbestvezels zitten verankerd in het materiaal. De kans op het vrijkomen van asbestvezels in de lucht is hierdoor heel beperkt. Als deze materialen niet mechanisch worden bewerkt en blijven zitten, is het risico op inademing van de vezels dus erg klein. Hechtgebonden asbest zit onder andere in: 

  • Asbestcement vlakke plaat en golfplaat (asbestvrije platen herken je aan de opdruk ‘NT’ [Nieuwe Technologie] op de plaat).
  • Asbestcement water-, gas- en rioleringsleidingen. 
  • Asbestcement ventilatiekoker.

Niet-hechtgebonden asbest 

Dit materiaal is zacht en brokkelt makkelijk af. Het gevolg hiervan is dat na verloop van tijd spontaan asbestvezels vrijkomen, bijvoorbeeld door aanraking, trillingen en andere niet-mechanische bewerkingen. Niet-hechtgebonden asbest zit in: 

  • Spuitasbest; gespoten op leidingen, plafonds, staalconstructies en dergelijke.
  • Brandwerende plaat. Bekende merknamen zijn Nobranda en Pical (Pical is er ook in NT).
  • Vinylvloerbedekking met asbesthoudende onderlaag (onder meer Novilon van vóór 1980). De toplaag van dit zeil is van pvc en de viltachtige onderlaag lijkt op karton en is lichtgrijs tot lichtbeige en soms lichtgroen
                                                       

Bovenstaand een aantal voorbeelden van hechtgebonden asbest